Մերրի Մկրտչյան

Հաջող, Սքոդար

Վալերը փոքրիկ պատուհանից  ստուգեց ու բացեց դուռը:
- Էս ցրտին…նորից դուք:
-Կներես,-ժպտաց Ս-ն:
Նկատելով Սքոդիին դռան մոտ կանգնած`տիկին Խ-ն, չնայած իր  քաշին, սկսեց ծանր-ծանր վազել երկար միջանցքով ու հասավ նրանց մոտ:
_ Դե, գործիդ գնա, էլի,-բղավեց նա Վալերի վրա, հետո իսկույն դարձավ աղջկան ու, նրա պստիկ մարմինը խցկելով իր հաստ թևերի տակ, սկսեց քայլել:
Երկար միջանցքի լայնքով` կողք կողքի շարվել էին փակ դռները: Հսկայական  սրահում նրանց քայլերը արձագանքում էին, ու սրա հետևանքով ժամանակ առ ժամանակ  բացվում էր դռներից մեկը, ենթադրենք, ինչ-որ մի կին էր գլուխը դուրս հանում ու, այս ու այն կողմ նայելուց հետո, նորից փակում էր դուռը:
-Ուժեղ կլինես,խնդրում եմ,-սկսեց տիկին Խ-ն:
-Չէ:
- Նրանց դա շատ է պետք,-նորից սկսեց արդարացնել բարի կինը:
<< Մի բաժակ թեյն ինչ է, որից ես զրկված եմ, հը՞ն… մի բաժակ թեյն ինչ է… Որքան երկար ժամանակ  ես ոչինչ չեմ կերել, չգիտեմ…,-ինքնիրեն մտածեց  ուշադրությունը լրիվ կորցրած Սքոդին>>:
-Նորից շեղվեցիր, գրողը  տանի,-հանկարծակի բղավեց տիկին Խ-ն,-ինչի՞չես լսում ինձ, ասում եմ`կարիքավոր են , պետք ես, հասկանու՞մ ես:
-Հա, հա, բա իկարկե…ես չհասկանալուց հեռացել  եմ…ըհը, հա, ի՞նչ, ի՞նչ էիք ասում,- դարձավ նա դեպի տարեց կինը:
-Ահա դուռը,-արհամարհանքով շպրտեց կինը ու, վերցնելով Սքոդարի բաճկոնը, հեռացավ:
Ս-ն ներս մտավ դանդաղ` առանց շուրջը նայելու: Նա մոտեցավ սրահի կենտրոնում դրված աթոռին, շտապ կանգնեց դրա վրա ու վերջնականապես բարձրացրեց աչքերը:
Ծաաաաա՜փ, ծա՜փ…դահլիճը թնդում էր տղամարդկանց կոպիտ ափերի հպումից….
_Դե, լավ, լավ, մի քիչ քսուք օգտագործեք. Շատ են չոր ձեր ձեռքերը, դա կանանց դուր չի գալիս: Ձեռքը արվեստ է, պոեզիա, կարևոր է հոգ տանել նման բաների մասին, ինչքան էլ որ երևույթը խղճուկ է:
Ծաաա՜փ, նորից թնդաց դահլիճը:
-Դժվար կլինի,-ինքնիրեն մրթմրթաց աղջիկը,երբ հայացքը հանդիպեց զվարճալի ժպիտներով սեղմված մի շարք դեմքերի:
-Օհ,-ժպտաց նա իր հերթին,-ապա կանգնեք նորից, դե ցատկեք, այ այդպես, ապրեք, տղամարդիկ,  ինձ պես, ինձ պես….ցաաաատկ…
Դահլիճը գգըմփ…Տղամարդիկ բարձրացել էին նստարանների վրա ու ցատկոտում էին : Կապիկներին բնորոշ անհոգությունը ցնցել էր միայն երեխային, որ կուչ էր եկել սրահի մի անկյունում:
_ Վերջ, բավական է,-բղավեց նորից Ս-ն,-հիմա նստեք խնդրեմ:
Դահլիճը մեկ շնչի պես հավաքվեց:
<< Դուք ծանր եք ինձ համար, չեմ  սիրում ձեզ, ներեցեք….ուզում եմ օգնել, գիտեմ, կարող եմ (դա այնքան էլ բացատրելի չէ) , բայց… դուք անչափելի չեք , և անտուն լինելը  միայնություն չէ դեռ…Վալերին տեսնելիս սիրտս կարող էր և տխրել…>>
_Ուզում եմ ասել,  որ դուք շատ գեղեցիկ եք ձեր այս ճերմակ շապիկներով,-ինքնիրեն վերագտնելով`շարունակեց Սքոդին,-իմացեք, տղամարդկանց գեղեցկացնում է ճերմակը, իսկ աղջիկները մանր կոճակներ սիրում են…հոպ կարձակվեն, հոպ… հա, հա, հա~…
Եվ դահլիճը իսկապես թնդում էր ծիծաղից:
<< Երեք օր է արդեն, երեք օր, ի՞նչ պիտի անենք…,-մտքերը հանգիստ չէին տալիս աղջկան>>:
_Լավ, լավ, լսեք ուրեմն, առյուծը դժբախտ է, թե՞ չէ:
Դահլիճի մեծամասնությունը ձեռքերն էր թափահարում պատասխանելու համար: Տղամարդիկ ցատկոտում էին անհամբերությունից `րոպե առաջ գովեստի խոսքեր լսելու:
_Այ, օրինակ դու, Հ, ասա, ասա, տեսնեմ `արդյոք դժբախտ է առյուծը:
_Օ, իհարկե ոչ, իհարկե ոչ,-ժպտերես Հ-ն խորամանկորեն փորձում էր  Ս-ի դեմքի արտահայտությունից կռահել `ճիշտ է ինքը, թե ոչ, բայց, տեսնելով որ նա անտարբեր լսում է , ավելի բարձր գոռաց,-այո, այո. թագավորը դժբախտ չէ:
_Շնորհակալություն, Հ, նստիր: Դու ասա տեսնեմ,-Սքոդարը մատով ցույց տվեց մեկ ուրիշին:
_Դե, չգիտեմ …ոնց ասեմ…լրիվ կաս-կարմիր կտրած նիհարիկ տղամարդը փորձում էր լեզուն շարժել,-այո,դժբախտ չէ…այսինքն ոչ, իհարկե ոչ, նա դժբախտ չէ, որվոհետև չգիտի, որ դժբախտ է…հասկանու՞մ եք,-կասկածամտորեն ավելացրեց նա`վերջապես նայելով Ս-ի աչքերի մեջ, և երբ աղջիկը ի պատասխան ժպտաց նրան, տղամարդը հանգիստ սրտով զբաղեցրեց իր տեղը:
_Լավ, դե դու, դու, որ լուռ նստել ես, այդքան պասիվ, կանգնիր տեսնեմ,-մինչդեռ կողքի շարքերում իրենց ձեռքերի թափահարումներով կոտորվում էին ուրիշները,Ս-ն ընտրեց հենց այս մեկին, որ դառնորեն բարձրացրեց աչքերը ու պատախանեց.
_Սխալ է. Առյուծը անիրազեկված է տրված պաշտոնից: Մենք, եթե շատ սիրեինք առյուծին, հենց մենք դժբախտ կզգանք մեզ, որ առյուծը չգիտի , որ ինքը արքան է իր շրջապտում, և որ դա երբեք ոչինչ չի տա իրեն : Առյուծը դժբախտ է…չգիտեմ, մեկ մեկ կուլ է տալիս էն  զոլավոր կենդանիներին, երևի ավելի երջանիկ  կլիներ մարդկանց մեջ, ովքեր իրեն  թագավոր համարեցին … բայց դե դժբախտ է այնքանով, որ չի կարող լինել մարդկանց մեջ,  հարկավ, դա բացառված է …այսինքն նա իհարկե դժբախտ է ,-վերջնականապես եզրակացրեց տղամարդը,-որովհետև բացառված է այն, որ նա երբևէ կարողանա լինել իրեն գնահատողների մեջ, ինչու չէ, դա էլ թեթև դժբախտության տեսակ է…կարճ ասած այո…
_Լավ,շնորհակալություն,-նորից կրկնեց Ս-ն:
 Այդ պահին-հանկարծ իր տեղից պոկվեց մեկը ու, վազելով մոտենալով աթոռի վրա կանգնած Ս-ին, սկսեց բարձր –բարձր աղաղակել.
_Ուզում եմ առյուծ լինել, առյուծ եմ ուզում լինել…ախ, ես էլ եմ ուզում էդպես լինի, էն, որ ուրիշները գիտեն քո մասին, երբ դու չգիտես քո մասին …ուզում եմ դժբախտ լինել առյուծի չափ ու վերջ, որ այ նրա նմանները,- տղամարդը մատով ցույց տվեց հենց նոր ելույթ ունեցածին,-ինձ համարեն դժբախտ, խոսեն իմ մասին…ախ. Ուզում եմ, ուզում եմ….
_Հանգստացեք, հանգստացեք,-ժպտաց Սքոդին,-կդառնաք, խոսք եմ տալիս, լա՞վ: Մենք միշտ էլ պարտավոր ենք լինել այն, ինչ մեզ խոստանում են…լավ կլինի…
_Պա՜հ,-այդ պահին հանկարծ տեղից բացականչեց մեկ ուրիշը, որ գեղեցիկ էր ու գլխին ոչ մի հատիկ մազ չուներ,-լսեք,-սկսեց նա,-այն չափանիշները, որոնցով մենք առյուծին արքա ենք կնքել, այնքան ստոր են ու սխալ, որ, եթե առյուծը խելք ունենար, կգար ու կասեր`դուք շատ գիտեք իմ աշխարհի չափանիշները, որ դատում եք ինձ, դասում ամենալավը ամենքից: Այսինքն կստացվի, որ կենդանական աշխարհում գուցե  լինի  արքայի տիտղոսին հարիր մեկ ուրիշը, բայց չհասկացվածի տխրությամբ լռում է հիմա, որովհետև սխալ է ու վերջ: Մենք չափանիշներ չունենք, էլ շատ իմանանք արքա է, արքա չէ. Մեր ունեցած չափանիշները գուցե նույնիսկ իրական էլ չեն…ես չեմ հավատում մարդուն:
_Էհ, ասեք, ասեք, թող լռի, չխանգարի ինձ, ես հենց նոր եմ միայն որոշում կայացրել, ինչու՞ է նա խանգարում  ու խառնում ինձ…ա՜խ,-սկսեց արտասվել աթոռին մոտիկ վազած տղամարդը, ով կարծես թե, հաստատ որոշել էր առյուծ  լինել:
-Լավ, լավ, ապրես, էլ ով է ուզում խոսել,-լսվեց  նորից անտարբեր  Սքոդարի ձայնը:
_Լսեք,-շարքերին մոտիկ վազեց մինչ այդ լուռ, պատի տակ կծկված երեխան, որ  հազիվ  տաս  տարեկան լիներ,-դուք, օրինակ պատասխանեք այս հարցին`երեխան դժբա՞խտ է…չեք կարող, որովհետև դուք չգիտեք`որ երեխայի մասին է խոսքը գնում , պետք է ուսումնասիրել անհատականությունը հասկանալաու համար `դժբախտ է  , թե չէ:  Մի անվան տակ առնելով բոլորին`իսկական դժբախտներին չես բացահայտի ու կկրկնապատկվի նրանց դժբախտությունը` չհասկացվածի ծանրությամբ….Մարդը դժբա՞խտ է, դե ասացեք, տեսնեմ. Սխալ է այս հարցը, որովհետև միշտ էլ կարելի է ասել, որ մարդը  դժբախտ է`վերցնելով կենցաղային, հոգեկան, կրոնական մի շարք պայմաններ: Ստացվում է, որ հարցը չեղյալ է համարվում, որովհետև ակնհայտորեն չի հասնելու իր ելակետային պատասխանին…դե, միշտ էլ այդպես է, երբ խնդիրը մեծամասնություւնն է…
Այս խոսակցությունը արդեն երեք ժամ էր, ինչ լցրել էր հիվանդներին, հիվանդների կյանքի բացակայությունը,  բայց Ս-ն սկսեց վատ զգալ իրեն ու, ներողություն խնդրելով,  դուրս եկավ սրահից:   Նա նստեց  միջանցքում ու մի սիգարետ վառեց:
<<Մազաթափություն, էս ցրտին…հուուու~…կարգին ծխել էլ չսովորեցի: Ահ, դատարկ բան է…հա, իհարկե: Իրո՞ք: Հա, հա: Չե՞ս հավատում: Հավատում եմ: Ինչի՞ն: Չգիտեմ, դա էական չէ, էականը հավատալն է:  Նայում է քեզ: Նայու՞մ է ինձ; Հա: Հա~…>>
Տիկին Խ-ն իսկապես  մոտեցել էր  մենախոսողին ու ձեռքերով փաթաթվել էր նրա իրանին:
_Էհ, էս ոնց ես մեծացել,-սկսեց նա: Փոքր ժամանակդ հիշու՞մ ես:  Ինչքա՜ն էին ամեն օր բողոքում քեզանից: Ախր շատ մեծամիտ երեխա էիր, գոռոզ… Արհամարհում էիր տարեկիցներիդ, չէիր շփվում…Ծուռ էիր, ծուռ, հա, հա~… իմ աղջիկ, բայց ես միշտ էլ տեսնում էի քեզ…
<< Երանի սոված լինեի ու չլինեի: Լինեի՞ր;  Չգիտեմ, չգիտեմ, սուս, լռիր…>>
Նորից ինքնիրենից հեռացել էր աղջիկը ու ամենափոքր ուշադրություն  իսկ չէր դարձնում կնոջ խոսքերին, որ շոյում էր իրեն ու հիշում ժամանակը…
_Ջուր եմ ուզում,-հանկարծ դուրս տվեց Սքոդին:
_Ջո՞ւր, հիմա, հիմա, սպասիր,-անակնկալի եկավ տիկին Խ-ն ,-ի՜նչ տարօրինակ է , այնքան պաղ են ձեռքերդ,-ու նա  իր ափերի մեջ առավ Ս-ի մանր մատները:
<<Սիգարե՜տը>>,- ինքնիրեն բղավեց  Սքոդարը , բայց ուշքի եկավ ու վերցրեց իրեն պարզած ջրի բաժակը, որ  կինը արդեն գնացել ու բերել էր:
Սքոդարը ուղղեց մազերը  ու նորից ներս մտավ:
Տղամարդիկ միմյանց ձեռք բռնած շրջան էին կազմել ու պտույտ էին տալիս երեխայի շուրջ, սակայն, նկատելով ներս մտնող Սքոդիին , իսկույն զբաղեցրին իրենց տեղերը: Սա նրանց աաամենասիրելի պահն էր.  Բոլորն էլ սպասում էին, որ շուտով աղջիկը կկանգնի աթոռին ու կսկսի թափահարել ձեռքերը օդում: Ս-ն, իսկապես արեց նույնը ու միջնամատով սկսեց ինչ-որ պատկերներ գծել օդում:  Դահլիճը թնդում էր ուրախությունից ,  բոլոր տղամարդիկ անխտիր տալիս էին միևնույն պատասխանը, ինչը մեծ բավականություն էր պատճառում նրանց: Սքոդարի մատները բացվում –փակվում  են `ընթացքում արագացենելով ու դանդաղեցնելով:
-Մեռնող երեխա,  դեռ կիսատ ծնված,-միասին բացականչում էր դահլիճը, իսկ ով դեռ չէր հասցրել պատասխանել, գլխով լուռ տալիս էր իր համաձայնությունը:
Մի ձեռքով աչքերը փակ, մյուս ձեռքով օդում ինչ-որ բան շոշափելիս:
_Ինքնախաբեությու՜ն…ինքնօգնությու՜ն,-բղավում էր դահլիճը:
<< Ահ, ուրեմն փրկություն  չկա:  Իսկ գուցե՞ պոեզիա: Անիմաստ է: Ես էլ ոչինչ չգիտեմ: Ես էլ…>>
Խաղը , սակայն, ընդհատվեց հեծկլտոցների պատճառով: Վերջին շարքերից մեկում նստած մի գիրուկ տղամարդ դառնորեն սկսել էր լաց լինել, թեև սա նորություն չէր մյուսների համար, որովհետև ցանկացած ժամանակ նա  ամենալացկանն էր, ու  պահի ազդեցության տակ, մեկ էլ մի բան հիշելով իր կյանքից, սկսում էր ողբալ:
-Ես, ես կատվին, որ վառեցի…ես չէի ուզում, ես...բենզինն ինչ է, ա՜հ….կենդանին մլավում էր, դա երեխայի լացի պես է, այ , հիմա, ոնց եմ ես լաց լինում…է…չեմ մոռանա, ըհը, չեմ մոռանա, այ հիմա, որ դուք  փակեցիք ձեր աչքերը, ես մտածեցի`ինչի էն ժամանակ ես էլ չփակեցի աչքերս, որ հիմա չհիշեի…Լրիվ բզիկ-բզիկ էր եղել խեղճ կենդանին, չորացել էր….աահ, մաշկը ձեռքերիս մեջ էր թափվում…ահ, ինչ վատն եմ ես, ինչ վատն եմ…
Սքոդարը դանդաղ անցավ շարքերի միջով. Աթոռներից կախվել էին ոտաբոբիկ տղամարդկանց մերկ ոտքերը, նա հասավ լացկանին:
-Մի կարմիր ժապավեն կա աշխարհում`ժանյակներով երիզված, փափուկ…,- նա ձեռքը մոտեցրեց տղամարդու կրծքին,-քո շորի վրա կարել կտամ…Կարևորը հիշես, որ լացել ես, դա ամենակարևորն է…ապրես , լավն ես դու, շատ լավը… Ուղղակի փակիր աչքերդ այսուհետ, և դուք բոլորդ,-դարձավ նա դահլիճին,- փակեք , երբ չեք ուզում հիշել հետո: Ընկալման համար նախատեսված ցանկացած վերջույթ ջարդեք ձեր վրայից, ազատեք ձեզ հիշելու մեղքի:  Հիշելը դատավորն  է խղճի…
<< Չգիտեմ,  խիղճն ինչպես, որտեղ…Հիսուսն էլ է  նույնը ասում: Հիսուսը՞: Հա, Հիսուսը: Հիսուսը~....>>
-Լավ, լավ, բավական է,-կարծես, ինքնիրեն վերագտնելով, աթոռի մոտ դարձավ աղջիկը:
<< Ես չգիտեմ կարմիր ժապավաենը… ասում են  մի երկիր կա,  աղջիկները դա կապում են իրենց մերկ կոնքերից ու պարում խարույկի շուրջ: Ոչ մի տղամարդ իավունք չունի տեսնելու այդ արարողությունը…կարմիր ժապավենը…պետք է գտնել դա…>>
-Վերադարձեք ձեր անկողինները, վերջ, վերջ,-դարձավ նա դեպի դահլիճը:  Քնելիս չմոռանաք, որ գիշեր է:

 Սենյակ 2
 Բարձր երաժշտություն է հնչում: Տղամարդկանց մեկ այլ խումբ զվարճանում է Աստվածաշնչի առջև պտտվելով: Նրանք իրենց ձեռքերը վեր են բարձրացնում ու առաջին երեք մատների հպումով ստեղծում են համաչափ ռիթմ :  Զիլ տոնախմբություն է: Բեմի վրա կանգնած մարդիկ  արտասանում են, իսկ դահլիճում գտնվող տղամարդիկ կրկնում են նրանց:
_ Հա՜յր մեր, հա՜յր մեր, հա՜յր մեր,-կրկնում են բեմի  մարդիկ:
_ Հայր մեր..հուուո՜ւ…հայր մեր հեեեե՜…,- փոխադարձ պարային շարժումներով գլուխները թափահարում են տղամարդիկ…
_Մինչև վերջ ստանալու չափ տուր:
_Տո՜ւր, տո՜ւր, տո՜ւր…
_ Որ կիսատ հեռուն հույսին չհագեցնի:
_Որ..հեռո՜ւն…չհագեցնի, չհագեցնի՜…
_Մենք մեղավոր չենք, որ զոհ ենք ծնվել:
_Մենք մեղավոր չե՜նք…
_Եվ ուրիշներն են մեղավոր նրանում, ինչ չենք:
_Եվ  ե՜նք…
_Ենք…
_Աննպատակ արարքները, որ ճշմարտություն են սահմանում:
_Վերցրու՜, վերցրու՜…
_Դարձնում են աննպատակ ուրիշներին, որ մեր անհիմն ճշմարտությունը իրենց չիրագործված քայլերի մեջ առաջ ընկած են տեսնում:
_Վերցրու՜, վերցրո՜ւ…
<< Լ-ի մատանին  հաջողություն չբերեց: Այստեղ ձանձրալի է այսպես, առանց  գիտակցության, որովհետև մարդիկ ամենուր են… հիմա>>:

_Իմ  ապրած կյանքի համար, այժմ, երբ մեռնում եմ, միթե՞ չի լինելու ոչ մի հրավառություն, հը՞ն, ոչ մի՞:
_Ոչ մ՜ի….
_Ուրեմն դա սովորական է քեզ համար, դու տեսնում ես ամենքին, բայց իմ կյանքը դուրս չէ ինձանից:
_Մեզնից է՛լ….
_Երբ այլևս ապրել չկա իմ կամքով, էլ որտե՞ղ մեռնել ուրեմն:
_Որտե՜ղ, որտե՜ղ…
_Ու երբ սահմանում ես բարի լինել, ինչու՞ միշտ կարելի է ընտրել չարին:
_Չարի՜ն…
<< Որովհետև Հիսուսն ինքը բարի է …հա. հա. հա~…>>
_Մենք չենք ուզում, որ վանդակի դռները բաց, համոզես, թե կողպված ենք:
_Կողպվա՜ծ….համոզե՜ս…
_Սխա՜լ է…..
_Սու՜տ է….
_Այրե՜լ…
<< Բաց վանդակի մեջ նստած մնալը խաբեությամբ ներս պահելը չէ, պարզապես վանդակից դուրս է արքայությունը, հիմարներ, որին չհասնելն ավելի հեշտ է ձեզ նմանների համար: Հեշտը, որ միշտ քողարկված նախընտրելին է`մոլորության, ձախողման ու առհասարակ ամեն ինչի մեջ…հիմարներ…Ի՞նչ, դու նարնց հիմարներ անվանեցիր:  Չ՛է, սու՛ս, լռի՛ր: Չէ, չէ, դե ասա, ասա, որ ասեցիր: Գնա՛, գնա՛, ասում եմ…>>
-Այրե՜լ, այրե՜լ….
<< Փոփոխված մի երկու տող, հետո Հիսուսի անունը Եհովա կդառնա: Վախենում եմ սիրել նրան անգիտակցաբար, որվհետև չեմ ճանաչում ամենևին:  Կեղծե՞լ Հիսուսին, կեղծել, դա՞  ես ուզում ուրեմն: Չէ՜, չէ, սու՛ս մնա, լռի՛ր…>>
_ Այս ցավին, որ քոնն է ու հասել է մեզ, դիմանալ չի լինում:
_ՉԻ ՜ լինում….
_Նույնիսկ ականջիցս կախված օղերն են մտածում թեթև լինելու մասին, որ չցավեցնեն:
_Մարմինը տեղ չունի՜…
_Ցավդ հասել է մեզ, որովհետև մեր մեջ ես:
<<Կողքին լինելը իսկույն բացառվում է, որովհետև չեն տեսնում նրան…>>
_Գնա՜…
_Որովհետև շատ ես մեզ համար, գնա, որովհետև կարող ենք վռնդել: Ավելի կավ է գնաս, հասկանում ես:
_Գնա,՜ գնա՜…հուո՜ւ…
<< Եհովան հաղթում է նրանց, որովհետև իրենց կարիքները ավելի երկար դիմանլ չեն կարող…մինչև արքայություն… Եհովան հաղթեց, որովհետև միայնակ չէր, որովհետև իրականում չկա ու ավելի հեշտ է, որ հաստատ չկա, քան թե կա ու չկա… Ոչ, Եհովան չհաղթեց, որովհետև  նրա հաղթողները երկրի վրա ոտք չդրեցին…չգիտեմ…հաղթեց, չհաղրեց., ախ չգիտեմ…>>

_Արդ, ալելուիա՜, ալելուիա։:
_Որպես կրոն, ոչ թե կոնսակերպ:
<<Այդպես ավելի հեշտ է, ավելի անվանակոչված, ավելի շատ բառ, քան թե ճշմարտություն…>>
_Ալելուիա, ալելուիա՜…
 Սենյակ 3.
Սքոդին երկար չդիմացավ նաև  երկրորդ սենյակում: Ուղղակի փակեց դուռը, որ վերջանան ձայները: Ասում են` վերացրեք ծնքղներին, թե չկա Եհովան:  Զիլ է Հիսուսին չսիրելը, Սքոդին ամաչում է անտանելի ցավից: Թող Աստված ների…
Զիլ է, որովհետև Եհովայի հետ պարելով էլ համաձայնության կգաս, Եհովայի դաշտերը կախարդական են, նա իր սեփական Աստվածաշունչը չունի… Եհովայի հետ հեշտ է. մարդկային բնությանը դա է պետք …
Սքոդին ամաչում է, ներողություն  է խնդրում Հիսուսից: Ինքը մի քանի անգամ քիչ է մնացել ընկնավորի պես ընկնի ու մտածի, որ երկնքի առաստաղը միայն Աստծունը  չէ, որ թքած, թե լուսնի երկնքում լուսին չկա…
Ուրիշները Աստվածաշունչ են նվիրում, այնտեղ Հիսուսի անունը այնքան գեղեցիկ կերպով ջնջված է…

ՍԱ  ՀԻՎԱՆԴԱՍԱԵՆՅԱԿ  Է:
ՀԵՐԹԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ  ԱՅՆՔԱՆ  ՃԻՇՏ  ԳՐՎԱԾ  ԻՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆ Է:
Սենյակ  1, սենյակ 2-րդ, 3-րդ: Բոլորիս վերջն էլ 4-րդ սենյակն է :
ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ԱՆԶՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ  ՎԵՐՋՆ Է:
ՈՒ  ԵԹԵ  ԿԱՅԱՑՈՂ  ՄԱՀ  ԿԱ,  ՈՐԵՄՆ  ԴՐԱ ԺԱՄԿԵՏԸ  ՆՈՒՅՆՊԵՍ  ՎԵՐՋՆ  Է:

Սենյակ 4.
Աստղեր չկան, լուսաբացը անհրաժեշտ է: Սքոդին համոզում է սպիտակազգեստ տղամարդկանց, որ ինքը հիվանդ է, պետք է շտապ բուժվի: Տղամարդիկ զննում են փոքրիկ Սքոդիի  փխրուն մարմինը, եզրակացությունը լինում է այն, որ Սքոդարը ամենևին էլ կապտուկ չտեսած մարմին է, որ նա ընդհանրապես վատառողջ չէ:
_Ինչպե՞ս,-բղավում է Սքոդին,-ես կապտուկ եմ, ահ…ձեզ  կապտուկներ են պետք ուրե՞մն:
_ Ըհը,-գլուխը դրական շարժումով խոնարհում է բժիշկը:
_ Ի՞սկ եթե չկան:
_Էլ ինչի՞ ես երկրի վրա, եթե չես կարող բուժվել,-եզրակացնում է նորից բժիշկը:
_Հասկանո՞ւմ եք, հասկանո՞ւմ եք…ոտքերս ցավում են իմ ետևից,-սկսում է դառնորեն պատմել ընկճված Սքոդին:
_Բայց կապտուկներ չկան:
_Բայց ես, ես…ոտքերս…իմ  ետևից…
_Անվանակոչված է, ոչ մի կապտուկ էլ չունես, նորից մերժում է բժիշկը:
_ ՈՒրեմն մարմի՞նս պիտի ցավի, -հարցնում է աստիճանաբար սպառվող աղջիկը:
_Հա, մարդկանց`հավատալու համար շոշափել է պետք:
_Ինչպես Եհովա՜ն,-բացականչում է Սքոդին  ու ընկնում:
<< Ինձ շրջապատող դուրսը մնում է փուչ,  որովհետև  ներսս բացողներ չեղան:  Երկնքի անբուժելի կապտուկը մոտեցնում ու կապում  է ինձ Աստծուն: Մեր կապտուկները կապույտ են դարձնում երկինքը…. Երկինքը միակ կապտուկն է…Որեմն մեռա, հա՞: Հա, մեռար: Նրանք հիմարներ չեն, չէ՞: Չէ:  Ինչպե՞ս Դոստաևսկու Ապուշը: Հա, ինչպես նա:  Եվ դու ինձ ներու՞մ ես, որ ես մեռնում եմ և չե՞ս էլ փորձում ասել` մի գնա:  Բայց ինձնից ոչինչ  կախված չէ; Կախված է՜….ա՜խ…>>

Բժիշկներըտ բացում են մեռած Սքոդարի դին: Կոկորդից անընդհատ թարախային արտադրություն է դուրս գալիս, իսկ արյունը լցվում է նրա պրոֆիլի վրա: Բժիշկները խենթ են, նրանց տեղափոխում են առաջին սենյակ:
ՊՏՈՒՅՏ,  ՊՏՈՒՅՏ, ՊՏՈՒՅՏ…